स्तवचिन्तामणिः -- भट्टनारायण
ग्रंथालय > प्राचीन हिंदू साहित्य Posted at 2016-02-18 16:07:48
स्तवचिन्तामणिः -- भट्टनारायण
सुगिरा चित्तहारिण्या पश्यन्त्या दृश्यमानया ।
जयत्युल्लासितानन्द- महिमा परमेश्वरः । । १ । ।
यः स्फीतः श्रीदयाबोध- परमानन्दसम्पदा ।
विद्योद्द्योतितमाहात्म्यः स जयत्यपराजितः । । २ । ।
प्रसरद्बिन्दुनादाय शुद्धामृतमयात्मने ।
नमोऽनन्तप्रकाशाय शंकरक्षीरसिन्धवे । । ३ । ।
द्विष्मस्त्वां त्वां स्तुमस्तुभ्यं मन्त्रयामोऽम्बिकापते ।
अतिवाल्लभ्यतः साधु विश्वङ्नो धृतवानसि । । ४ । ।
संहृतस्पर्शयोगाय सम्पूर्णामृतसूतये ।
वियन्मायास्वरूपाय विभवे शम्भवे नमः । । ५ । ।
भिन्नेष्वपि न भिन्नं यच्छिन्नेष्वछिन्नं एव च ।
नमामः सर्वसामान्यं रूपं तत्पारमेश्वरं । । ६ । ।
प्रणवोर्ध्वार्धमात्रातोऽप्यणवे महते पुनः ।
ब्रह्माण्डादपि नैर्गुण्य- गुणाय स्थाणवे नमः । । ७ । ।
ब्रह्माण्डगर्भिणीं व्योम- व्यापिनः सर्वतोगतेः ।
परमेश्वरहंसस्य शक्तिं हंसीं इव स्तुमः । । ८ । ।
निरुपादानसम्भारं अभित्तावेव तन्वते ।
जगच्चित्रं नमस्तस्मै कलाश्लाघ्याय शूलिने । । ९ । ।
मायाजलोदरात्सम्यगुद्धृत्य विमलीकृतं ।
शिवज्ञानं स्वतो दुग्धं देह्येहि हरहंस नः । । १० । ।
षट्प्रमाणीपरिच्छेद- भेदयोगेऽप्यभेदिने ।
परमार्थैकभावाय बलिं यामो भवाय ते । । ११ । ।
अपि पश्येम गम्भीरां परेण ज्योतिषाभितः ।
उन्मृष्टतमसं रम्यां अन्तर्भव भवद्गुहां । । १२ । ।
नमस्तेभ्योऽपि ये सोम- कलाकलितशेखरं ।
नाथं स्वप्नेऽपि पश्यन्ति परमानन्ददायिनं । । १३ । ।
भगवन्भव भावत्कं भावं भावयितुं रुचिः ।
पुनर्भवभयोच्छेद- दक्षा कस्मै न रोचते । । १४ । ।
यावज्जीवं जगन्नाथ कर्तव्यं इदं अस्तु नः ।
त्वत्प्रसादात्त्वदेकाग्र- मनस्कत्वेन या स्थितिः । । १५ । ।
शाखासहस्रविस्तीर्ण- वेदागममयात्मने ।
नमोऽनन्तफलोत्पाद- कल्पवृक्षाय शम्भवे । । १६ । ।
वाङ्मनःकायकर्माणि विनियोज्य त्वयि प्रभो ।
त्वन्मयीभूय निर्द्वन्द्वाः कच्चित्स्यामापि कर्हिचिथ् । । १७ । ।
जगतां सर्गसंहार- तत्तद्धितनियुक्तिषु ।
अनन्यापेक्षसामर्थ्य- शालिनि शूलिने नमः । । १८ । ।
व्यतीतगुणयोगस्य मुख्यध्येयस्य धूर्जटेः ।
नामापि ध्यायतां ध्यानैः किं अन्यालम्बनैः फलं । । १९ । ।
नमो नमः शिवायेति मन्त्रसामर्थ्यं आश्रिताः ।
श्लाघ्यास्ते शाम्भवीं भूतिं उपभोक्तुं य उद्यताः । । २० । ।
कः पन्था येन न प्राप्यः का च वाङ्नोच्यसे यया ।
किं ध्यानं येन न ध्येयः किं वा किं नासि यत्प्रभो । । २१ । ।
अर्चितोऽयं अयं ध्यात एष तोषित इत्ययं ।
रसः स्रोतःसहस्रेण त्वयि मे भव वर्धतां । । २२ । ।
नमो निःशेषधीपत्रि- मालालयमयात्मने ।
नाथाय स्थाणवे तुभ्यं नागयज्ञोपवीतिने । । २३ । ।
अज्ञानतिमिरस्यैकं औषधं संस्मृतिस्तव ।
भव तत्तत्प्रदानेन प्रसादः क्रियतां मयि । । २४ । ।
नम ईशाय निःशेष- पुरुषार्थप्रसाधकः ।
प्रणन्तव्यः प्रणामोऽपि यदीय इह धीमतां । । २५ । ।
मग्नैर्भीमे भवाम्भोधौ निलये दुःखयादसां ।
भक्तिचिन्तामणिं शार्वं ततः प्राप्य न किं जितं । । २६ । ।
निरावरणनिर्द्वन्द्व- निश्चलज्ञानसम्पदां ।
ज्ञेयोऽसि किल केऽप्येते ये त्वां जानन्ति धूर्जटे । । २७ । ।
निर्गुणोऽपि गुणज्ञानां ज्ञेय एको जयत्यजः ।
निष्कामोऽपि प्रकृत्या यः कामनानां परं फलं । । २८ । ।
श्रीरत्नामृतलाभाय क्लिष्टं यत्र न कैः सुरैः ।
तत्क्षीरोददं ऐश्वर्यं तवैव सहजं विभो । । २९ । ।
नमो भक्त्या नृणां मुक्त्यै भवते भव तेऽवते ।
स्मृत्या नुत्या च ददते शम्भवे शं भवेऽभवे । । ३० । ।
सर्वज्ञः सर्वकृत्सर्वं असीति ज्ञानशालिनां ।
वेद्यं किं कर्म वा नाथ नानन्त्याय त्वयार्प्यते । । ३१ । ।
इच्छाया एव यस्येयत्फलं लोकत्रयात्मकं ।
तस्य ते नाथ कार्याणां को वेत्ति कियती गतिः । । ३२ । ।
ब्रह्मादयोऽपि तद्यस्य कर्मसोपानमालया ।
उपर्युपरि धावन्ति लब्धुं धाम नमामि तं । । ३३ । ।
अयं ब्रह्मा महेन्द्रोऽयं सूर्याचन्द्रमसाविमौ ।
इति शक्तिलता यस्य पुष्पिता पात्वसौ भवः । । ३४ । ।
भ्रमो न लभ्यते यस्य भ्रान्तान्तःकरणैरपि ।
दूरगैरपि यस्यान्तो दुर्गं अस्तं स्तुमो मृडं । । ३५ । ।
नमः स्तुतौ स्मृतौ ध्याने दर्शने स्पर्शने तथा ।
प्राप्तौ चानन्दवृन्दाय दयिताय कपर्दिने । । ३६ । ।
किं स्मयेनेति मत्वापि मनसा परमेश्वर ।
स्मयेन त्वन्मयोऽस्मीति मामि नात्मनि किं मुदा । । ३७ । ।
चिन्तयित्वापि कर्तव्य- कोटीश्चित्तस्य चापलाथ् ।
विश्राम्यन्भव भावत्क- चित्तानन्दे रमे भृशं । । ३८ । ।
सूक्ष्मोऽपि चेत्त्रिलोकीयं कलामात्रं कथं तव ।
स्थूलोऽथ किं सुदर्शो न ब्रह्मादिभिरपि प्रभो । । ३९ । ।
वाच्य एषां त्वं एवेति नाभविष्यदिदं यदि ।
कः क्लेशं देव वाग्जालेष्वकरिष्यत्सुधीस्तदा । । ४० । ।
क्रमेण कर्मणा केन कया वा प्रज्ञया प्रभो ।
दृश्योऽसीत्युपदेशेन प्रसादः क्रियतां मम । । ४१ । ।
नमो निरुपकार्याय त्रैलोक्यैकोपकारिणे ।
सर्वस्य स्पृहणीयाय निःस्पृहाय कपर्दिने । । ४२ । ।
अहो क्षेत्रज्ञता सेयं कार्याय महते सतां ।
ययानन्तफलां भक्तिं वपन्ति त्वय्यमी प्रभो । । ४३ । ।
महतीयं अहो माया तव मायिन्ययावृतः ।
त्वद्ध्याननिधिलाभेऽपि मुग्धो लोकः श्लथायते । । ४४ । ।
आरम्भे भव सर्वत्र कर्म वा करणादि वा ।
विश्वं अस्तु स्वतन्त्रस्तु कर्ता तत्रैकको भवान् । । ४५ । ।
त्रिगुणत्रिपरिस्पन्द- द्वन्द्वग्रस्तं जगत्त्रयं ।
उद्धर्तुं भवतोऽन्यस्य कस्य शक्तिः कृपाथवा । । ४६ । ।
दोषोऽपिदेव को दोषस्त्वां आप्तुं यः समास्थितः ।
गुणोऽपि च गुणः को नु त्वां नाप्तुं यः समास्थितः । । ४७ । ।
रागोऽप्यस्तु जगन्नाथ मम त्वय्येव यः स्थितः ।
लोभायापि नमस्तस्मै त्वल्लाभालम्बनाय मे । । ४७ । ।
अहो महदिदं कर्म देव त्वद्भावनात्मकं ।
आब्रह्मक्रिमि यस्मिन्नो मुक्तयेऽधिक्रियेत कः । । ४८ । ।
आरम्भः सर्वकार्याणां पर्यन्तः सर्वकर्मणां ।
तदन्तर्वृत्तयश्चित्रास्तवैवेशो धियः पथि । । ४९ । ।
यावदुत्तरं आस्वाद- सहस्रगुणविस्तरः ।
त्वद्भक्तिरसपीयूषान्नाथ नान्यत्र दृश्यते । । ५० । ।
उपसंहृतकामाय कामायतिं अतन्वते ।
अवतंसितसोमाय सोमाय स्वामिने नमः । । ५१ । ।
किं अशक्तः करोमीति सर्वत्रानध्यवस्यतः ।
सर्वानुग्राहिका शक्तिः शांकरी शरणं मम । । ५२ । ।
गुणातीतस्य निर्दिष्ट- निःशेषातिशयात्मनः ।
लभ्यते भव कुत्रांशे परः प्रतिनिधिस्तव । । ५३ । ।
निर्द्वन्द्वे निरुपाधौ च त्वय्यात्मनि सति प्रभो ।
वयं वञ्च्यामहेऽद्यापि माययामेयया तव । । ५४ । ।
अणिमादिगुणावाप्तिः सदैश्वर्यं भवक्षयः ।
अमी भव भवद्भक्ति- कल्पपादपपल्लवाः । । ५५ । ।
या या दिक्तत्र न क्वासि सर्वः कालो भवन्मयः ।
इति लब्धोऽपि कर्हि त्वं लप्स्यसे नाथ कथ्यतां । । ५६ । ।
नमः प्रसन्नसद्वृत्त- मानसैकनिवासिने ।
भूरिभूतिसिताङ्गाय महाहंसाय शम्भवे । । ५७ । ।
हृतोद्धततमस्तान्तिः प्लुष्टाशेषभवेन्धना ।
त्वद्बोधदीपिका मेऽस्तु नाथ त्वद्भक्तिदीपिका । । ५८ । ।
विसृष्टानेकसद्बीज- गर्भं त्रैलोक्यनाटकं ।
प्रस्ताव्य हर संहर्तुं त्वत्तः कोऽन्यः कविः क्षमः । । ५९ । ।
नमः सदसतां कर्तुं असत्त्वं सत्त्वं एव वा ।
स्वतन्त्रायास्वतन्त्राय व्ययैश्वर्यैकशालिने । । ६० । ।
त्रैलोक्येऽप्यत्र यो यावानानन्दः कश्चिदीक्ष्यते ।
स बिन्दुर्यस्य तं वन्दे देवं आनन्दसागरं । । ६१ । ।
अहो ब्रह्मादयो धन्या ये विमुक्तान्यसंकथं ।
नमो नमः शिवायेति जपन्त्याह्लादविह्वलाः । । ६२ । ।
निष्कामायापि कामानां अनन्तानां विधायिने ।
अनादित्वेऽपि विश्वस्य भोक्त्रे भव नमोऽस्तु ते । । ६३ । ।
स्तुमस्त्रिभुवनारम्भ- मूलप्रकृतिं ईश्वरं ।
लिप्सेरन्नोपकारं के यतः सम्पूर्णधर्मणः । । ६४ । ।
महत्स्वप्यर्थकृच्छ्रेषु मोहौघमलिनीकृताः ।
स्मृते यस्मिन्प्रसीदन्ति मतयस्तं शिवं स्तुमः । । ६५ । ।
प्रभो भवत एवेह प्रभुशक्तिरभङ्गुरा ।
यदिच्छया प्रतायेते त्रैलोक्यस्य लयोदयौ । । ६६ । ।
कुकर्मापि यं उद्दिश्य देवं स्यात्सुकृतं परं ।
सुकृतस्यापि सौकृत्यं यतोऽन्यत्र न सोऽसि भोः । । ६७ । ।
एष मुष्ट्या गृहीतोऽसि दृष्ट एष क्व यासि नः ।
इति भक्तिरसाध्माता धन्या धावन्ति धूर्जटिं । । ६८ । ।
स्तुमस्त्वां ऋग्यजुःसाम्नां शुक्रतः परतः परं ।
यस्य वेदात्मिकाज्ञेयं अहो गम्भीरसुन्दरी । । ६९ । ।
विधिरादिस्तथान्तोऽसि विश्वस्य परमेश्वर ।
धर्मग्रामः प्रवृत्तो यस्त्वत्तो न स कुतो भवेथ् । । ७० । ।
नमस्ते भवसम्भ्रान्त- भ्रान्तिं उद्भाव्य भिन्दते ।
ज्ञानानन्दं च निर्द्वन्द्वं देव वृत्वा विवृण्वते । । ७१ । ।
यस्याः प्राप्येत पर्यन्त- विशेषः कैर्मनोरथैः ।
मायां एकनिमेषेण मुष्णंस्तां पातु नः शिवः । । ७२ । ।
वैराग्यस्य गतिं गुर्वीं ज्ञानस्य परमां श्रियं ।
नैःस्पृह्यस्य परां कोटिं बिभ्रतां त्वं प्रभो प्रभुः । । ७३ । ।
ब्रह्मणोऽपि भवान्ब्रह्म कस्य नेशस्त्वं ईशितुः ।
जगत्कल्याणकल्याणं कियत्त्वं इति वेत्ति कः । । ७४ । ।
किं अन्यैर्बन्धुभिः किं च सुहृद्भिः स्वामिभिस्तथा ।
सर्वस्थाने ममेश त्वं य उद्धर्ता भवार्णवाथ् । । ७५ । ।
जयन्ति मोहमायादि- मलसंक्षालनक्षमाः ।
शैवयोगबलाकृष्टा दिव्यपीयूषविप्रुषः । । ७६ । ।
गायत्र्या गीयते यस्य धियां तेजः प्रचोदकं ।
चोदयेदपि कच्चिन्नः स धियः सत्पथे प्रभुः । । ७७ । ।
अष्टमूर्ते किं एकस्यां अपि मूर्तौ न नः स्थितिं ।
शाश्वतीं कुरुषे यद्वा तुष्टः सर्वं करिष्यसि । । ७८ । ।
वस्तुतत्त्वं पदार्थानां प्रायेणार्थक्रियाकरं ।
भवतस्त्वीश नामापि मोक्षपर्यन्तसिद्धिदं । । ७९ । ।
मुहुर्मुहुर्जगच्चित्रस्य्- -आन्यान्यां स्थितिं ऊहितुं ।
शक्तिर्या ते तया नाथ को मनस्वी न विस्मितः । । ८० । ।
दुष्करं सुकरीकर्तुं दुःखं सुखयितुं तथा ।
एकवीरा स्मृतिर्यस्य तं स्मरामः स्मरद्विषं । । ८१ । ।
जयन्ति गीतयो यासां स गेयः परमेश्वरः ।
यन्नाम्नापि महात्मानः कीर्यन्ते पुलकाङ्कुरैः । । ८२ । ।
भवानिव भवानेव भवेद्यदि परं भव ।
स्वशक्तिव्यूहसंव्यूढ- त्रैलोक्यारम्भसंहृतिः । । ८३ । ।
मन्त्रोऽसि मन्त्रणीयोऽसि मन्त्री त्वत्तः कुतोऽपरः ।
स मह्यं देहि तं मन्त्रं त्वन्मन्त्रः स्यां यथा प्रभो । । ८४ । ।
भारूपः सत्यसंकल्पस्त्वं आत्मा यस्य सोऽप्यहं ।
संसारीति किं ईशैष स्वप्नः सोऽपि कुतस्त्वयि । । ८५ । ।
तदभङ्गि तदग्राम्यं तदेकं उपपत्तिमथ् ।
त्वयि कर्मफलन्यास- कृतां ऐश्वर्यं ईश यथ् । । ८६ । ।
क्षमः कां नापदं हन्तुं कां दातुं सम्पदं न वा ।
योऽसौ स दयितोऽस्माकं देवदेवो वृषध्वजः । । ८७ । ।
मायामयमलान्धस्य दिव्यस्य ज्ञानचक्षुषः ।
निर्मलीकरणे नाथ त्वद्भक्तिः परमाञ्जनं । । ८८ । ।
निर्भयं यद्यदानन्द- मयं एकं यदव्ययं ।
पदं देह्येहि मे देव तूर्णं तत्किं प्रतीक्षसे । । ८९ । ।
अहो निसर्गगम्भीरो घोरः संसारसागरः ।
अहो तत्तरणोपायः परः कोऽपि महेश्वरः । । ९० । ।
नमः कृतकृतान्तान्त तुभ्यं मदनमर्दिने ।
मस्तकन्यस्तगङ्गाय यथायुक्तार्थकारिणे । । ९१ । ।
ऐश्वर्यज्ञानवैराग्य- धर्मेभ्योऽप्युपरि स्थितिं ।
नाथ प्रार्थयमानानां त्वदृते का परा गतिः । । ९२ । ।
त्वय्यनिच्छति कः शम्भो शक्तः कुब्जयितुं तृणं ।
त्वदिच्छानुगृहीतस्तु वहेद्ब्राह्मीं धुरं न कः । । ९३ । ।
हरप्रणतिमाणिक्य- मुकुटोत्कटमस्तकाः ।
नमेयुः कं परं कं वा नमयेयुर्न धीधनाः । । ९४ । ।
सर्वविभ्रमनिर्मोक- निष्कम्पं अमृतह्रदं ।
भवज्ज्ञानाम्बुधेर्मध्यं अध्यासीयापि धूर्जटे । । ९५ । ।
चित्रं यच्चित्रदृष्टोऽपि मनोरथगतोऽपि वा ।
परमार्थफलं नाथ परिपूर्णं प्रयच्छसि । । ९६ । ।
को गुणैरधिकस्त्वत्तस्त्वत्तः को निर्गुणोऽधिकः ।
इति नाथ नुमः किं त्वां किं निन्दामो न मन्महे । । ९७ । ।
कीर्तनेऽप्यमृतौघस्य यत्प्रसत्तेः फलं तव ।
तत्पातुं अपि कोऽन्योऽलं किं उ दातुं जगत्पते । । ९८ । ।
निःशेषप्रार्थनीयार्थ- सार्थसिद्धिनिधानतः ।
त्वत्तस्त्वद्भक्तिं एवाप्तुं प्रार्थये नाथ सर्वथा । । ९९ । ।
नमस्त्रैलोक्यनाथाय तुभ्यं भव भवज्जुषां ।
त्रिलोकीनाथतादान- निर्विनायकशक्तये । । १०० । ।
निःशेषक्लेशहानस्य हेतुः क इति संशये ।
स्वामिन्सोऽसीति निश्चित्य कस्त्वां न शरणं गतः । । १०१ । ।
भुक्त्वा भोगान्भवभ्रान्तिं हित्वा लप्स्ये परं पदं ।
इत्याशंसेह शोभेत शम्भौ भक्तिमतः परं । । १०२ । ।
नाथ स्वप्नेऽपि यत्कुर्यां ब्रूयां वा साध्वसाधु वा ।
त्वदधीनत्वदर्पेण सर्वत्रात्रास्मि निर्वृतः । । १०३ । ।
ज्योतिषां अपि यज्ज्योतिस्तत्र त्वद्धाम्नि धावतः ।
चित्तस्येश तमःस्पर्शो मन्ये वन्ध्यात्मजानुजः । । १०४ । ।
मन्ये न्यस्तपदः सोऽपि क्षेम्ये मोक्षस्य वर्त्मनि ।
मनोरथः स्थितो यस्य सेविष्ये शिवं इत्ययं । । १०५ । ।
स्थित्युत्पत्तिलयैर्लोक- त्रयस्योपक्रियास्विह ।
एकैवेश भवच्छक्तिः स्वतन्त्रं तन्त्रं ईक्षसे । । १०६ । ।
त्रिलोक्यां इह कस्त्रातस्त्रिताप्या नोपतापितः ।
तस्मै नमोऽस्तु ते यस्त्वं तन्निर्वाणामृतह्रदः । । १०७ । ।
कृत्रिमापि भवद्भक्तिरकृत्रिमफलोदया ।
निश्छद्मा चेद्भवेदेषा किंफलेति त्वयोच्यतां । । १०८ । ।
तच्चक्षुरीक्ष्यसे येन सा गतिर्गम्यसे यया ।
फलं तदज जातं यत्त्वत्कथाकल्पपादपाथ् । । १०९ । ।
श्रेयसा श्रेय एवैतदुपरि त्वयि या स्थितिः ।
तदन्तरायहृतये त्वं ईश शरणं मम । । ११० । ।
अहो स्वादुतमः शर्व- सेवाशंसासुधारसः ।
कुत्र कालकलामात्रे न यो नवनवायते । । १११ । ।
मुहुर्मुहुरविश्रान्तस्त्रैलोक्यं कल्पनाशतैः ।
कल्पयन्नपि कोऽप्येको निर्विकल्पो जयत्यजः । । ११२ । ।
मलतैलाक्तसंसार- वासनावर्तिदाहिना ।
ज्ञानदीपेन देव त्वां कदा नु स्यां उपस्थितः । । ११३ । ।
निमेषं अपि यद्येकं क्षीणदोषे करिष्यसि ।
पदं चित्ते तदा शम्भो किं न सम्पादयिष्यसि । । ११४ । ।
धन्योऽस्मि कृतकृत्योऽस्मि महानस्मीति भावना ।
भवेत्सालम्बना तस्य यस्त्वदालम्बनः प्रभो । । ११५ । ।
शुभाशुभस्य सर्वस्य स्वयं कर्ता भवानपि ।
भवद्भक्तिस्तु जननी शुभस्यैवेश केवलं । । ११६ । ।
प्रसन्ने मनसि स्वामिन्किं त्वं निविशसे किं उ ।
त्वत्प्रवेशात्प्रसीदेत्तदिति दोलायते जनः । । ११७ । ।
निश्चयः पुनरेषोऽत्र त्वदधिष्ठानं एव हि ।
प्रसादो मनसः स्वामिन्सा सिद्धिस्तत्परं पदं । । ११८ । ।
वचश्चेतश्च कार्यं च शरीरं मम यत्प्रभो ।
त्वत्प्रसादेन तद्भूयाद्भवद्भावैकभूषणं । । ११९ । ।
स्तवचिन्तामणिं भूरि- मनोरथफलप्रदं ।
भक्तिलक्ष्म्यालयं शम्भो भट्टनारायणो व्यधाथ् । । १२० । ।
Search
Search here.